آیا هر لرزش نوزاد یا شیرخوار تشنج می باشد؟

مشکل بهترین فوق تخصص تشنج نوزادان در حوزه تشنج مربوط به نوزادانی است که تازه به دنیا می آیند.تشنج نوزادان و شیرخواران با تشنج کودکان و بزرگسالان تفاوت دارد. لازم به ذکر است اشتباه گرفته شدن واکنش های نرمال نوزادانی که سالم هستند خیلی راحت رخ می دهد. نوزادان طبیعی و نرمال دارای حرکت های غیر منتظره و کوتاه، لبخندها و صداهای خیره و حرکت های دهانی و چانه هستند که بهترین فوق تخصص تشنج نوزادان یا برترین فوق تخصص لرزش شیرخواران به تشنج در شیرخوار مشکوک می شود.

نحوه جدایی حرکات تکراری نوزادان و شیرخواران از تشنج

برخی از حرکت های تکراری و غیر طبیعی در اندام ها، مشکل های بیقراری به طور معمول یکسان می باشد. چنین حالت هایی در خواب بیداری رخ می دهند و به زمان خاصی اختصاص ندارند. این حمله ها با دگرگونی شرایط و فعالیت به وجود نمی آید یا قادر به متوقف شدن با نگه داشتن آرام بازو یا پا شیرخوار نیستند. البته هماهنگی کلیه این گزینه ها می بایست با بهترین فوق تخصص تشنج نوزادان یا برترین فوق تخصص لرزش شیرخواران صورت گیرد. لرزش به عنوان یکی دیگر از مثال ها از رفتار طبیعی در نوزادان به شمار می آید که احتمال به اشتباه گرفتن آن با تشنج وجود دارد. لرزش به شکل حرکت های لرزانی یا لرزشی بوده و جزء حمله های تشنجی محسوب نمی شود. آنها به لرزها همراه با تب در کودکان بزرگ تر شباهت دارند. بهترین فوق تخصص تشنج نوزادان رفلکس مورو در نوزادان و شیرخواران را واکنشی کاملا عادی می دانند که اشتباه گرفتن آن با تشنج آسان می باشد. شیرخوار سفت کردن پشت خود را به طور ناگهانی با صدای بلند و نور شدید انجام می دهد و بازو را از بدن خود دور خواهد کرد. چنین رفلکسی تا سن 5 ماهگی به شکل کامل نشده موجود می باشد.

نحوه به نظر رسیدن تشنج در نوزادان

تشنج در نوزادان و شیرخواران با تشنج کودکان بزرگ تر و بزرگسالان یکسان نیست و تشنج ها یک طرفه و منطقه ای می باشند.  چرا که مغز شیرخوار در حال رشد کردن می باشد و توانایی به وجود آوردن جواب های مساوی دو نیمکره به شکل صرع بزرگ را ندارد. براساس تشخیص بهترین فوق تخصص تشنج نوزادان شیرخوار امکان دارد به لرزش یا سفتی یک پا یا بازو مبتلا شود که توانایی تغییر یافتن از یک سو به سوی دیگر را دارد. همچنین توانایی خم شدن همه قسمت سر و بالا تنه یا تنه به جلو به طرف شکم را خواهد داشت. یا امکان دارد هر دو پا با زانوها به طرف شکم خم گردد. شاید حالت صورت، نفس کشیدن و ضربان قلب کودک دگرگون شود. ارزیابی و بررسی اختلال در جوابدهی در شیرخواران با سختی زیادی صورت می گیرد. برای مثال شیرخوار در جواب به صدا کردن او واکنش نشان ندهد و احتمال می رود که والدین شک کنند او هشیاری ندارد.

شایع بودن تشنج در نوزاد و شیرخوار

به طور تقریبی تشنج سه در هر هزار تولد زنده بروز می دهد. رخ دادن بیشترین تشنج نوزادان در یک الی دو روز اول تا هفته اول می باشد. برترین فوق تخصص لرزش شیرخواران و همچنین بهترین فوق تخصص تشنج نوزادان می گوید این اتفاق در نوزادانی که نارس هستند شایع تر می باشد.

متداول ترین تشنج شایع در نوزادان

تشنج در نوزادان نارس به شکل خوشه ایی نیمه پنهان، پرشی، پرش اندام به طرف جلو یا عقب است. حمله های نیمه پنهان همانطور که از نام آنها پیدا می باشد بیشتر تشخیص داده می شوند و به عنوان رایج ترین نوع تشنج به شمار می آیند. این تشنج 50 درصد از تمام تشنج ها را دربر می گیرد.

مدت زمان طول کشیدن تشنج نوزاد

برترین فوق تخصص لرزش شیرخواران و بهترین فوق تخصص تشنج نوزادان تشخیص داده اند که تشنج نوزاد به طور معمول یک تا دو دقیقه طول می کشد. امکان دارد شیرخوار یا نوزاد روزانه دارای 20 الی 30 حمله باشد. لازم به ذکر است که تشنج شیرخواران تا سن 16 ماهگی کاهش پیدا می کند.

نحوه تشخیص تشنج نوزاد یا شیرخوار

یکی از علائم و نشانه های تشنج در نوزاد و شیرخوار حرکت های تصادفی یا چرخشی چشم به سمت جلو و طرفین پا یا بدون چرخیدن سر به همان طرف می باشد. پلک زدن پشت سر هم، بال زدن مداوم، خیره شدن چشم ها یا بالا رفتن چشم ها، حرکت های رکاب زدن پاها مانند دوچرخه سواری، حرکت های بیش از اندازه کوبنده و تقلایی و مکث طولانی مدت در تنفس به شکل رنگ پریدگی و کبود شدن لب ها و سفتی بدن جزء علائم دیگر تشنج محسوب می شوند. حتی ممکن است پل زدن شیرخوار از پشت یا شل شدن اندام ها در آغوش پدر یا مادر رخ دهد.

نشانه های هشدار برای والدین کودکان مستعد تشنج

حرکت های غیر طبیعی و مشکل های تغذیه و دگرگونی در دمای بدن و تغییرهای سریع در سایز سر، دگرگونی ها در عضله های بدن، سفتی یا شلی اندام ها، خواب آلودگی بیش از اندازه و تکامل نداشتن حرکتی و شناختی در شیرخوار از نشانه های هشدار دهنده برای والدین کودکان مستعد تشنج هستند. هیچ شخصی قادر نیست اختلال الکتریکی در مغز که منجر به تشنج می گردد را مشاهده کند. ولی والدیت قادر به مشاهده دگرگونی ها در چگونگی حرکات با عدم تکامل شیرخوار یا بیقراری او خواهند بود.

کارهای لازم در زمان بروز تشنج

توصیه بهترین فوق تخصص تشنج نوزادان این است به محض اینکه متوجه تشنج کردن کودک خود شدید خیلی سریع برای قرار دادن او در یک موقعیت امن اقدام کنید. سپس نوزاد را به طرف چپ چرخانده و در کنارش بمانید و از گذاشتن چیزی در دهان او اجتناب کنید. برای متوقف یا مهار کردن حرکت های او هیچ گونه تلاشی نکنید. نوزادان و شیرخواران زیاد در زمان تشنج کف به دهان نمی آورند. تعداد زیادی از آنها به کمک نیاز نداشته و تنها باید مراقف متوقف شدن تشنج او باشید. برای مثال در تشنج شیرخواران ژل دیازپام مقعدی که توسط برترین فوق تخصص لرزش شیرخواران و نوزادان تعیین شده را مورد استفاده قرار دهید. به طور معمول به دلیل خود محدود بودن تنها لازم است که شیرخوار به پهلوی چپ چرخانده شود. دوام خیرگی و پرش ها تنها چند ثانیه می باشد و شیرخوار به حالت قبلی باز خواهد گشت. اما درمان درست در همان مرحله مانند دگرگونی وضعیت شیرخوار به پهلو و همچنین قرار دادن شیاف مقعدی ضروری می باشد. از دیگر کارهای ضروری می توان به پیگیری تشنج با پزشک اشاره کرد.

مدت ادامه یافتن تشنج در نوزاد و شیرخوار

تشنج به طور معمول به مدت یک الی 2 دقیقه ادامه پیدا می کند اما احتمال اینکه در طول روز دارای 20 الی 30 حمله باشد نیز وجود دارد. شیرخوار تا 16 ماهگی دچار تشنج می شود. باید این نکته را ذکر کنیم که در صورت انجام درمان تشنج و کنترل آن در شیرخواران و نوزادان به طور کامل تعداد زیادی از کودکان قادر هستند با کمترین محدودیت ها زندگی نرمال و فعال خود را تجربه نمایند.

تشنج کمتر شایع در نوزادان

تشنج تونیک به شکل درگیری عضوی از بدن اما فرم سفتی در تمام قسمت های بدن شایع تر می باشد. تشنج به صورت جنرالیزه در نوزادان و شیرخواران رواج ندارد. تشنج های میوکلونیک به شکل درگیری یک یا چند بخش از بدن یا صورت و میان 4 نوع در دوران نوزادی دارای شیوع کمتری است.

ماهیت تشنج در نوزادان و شیرخواران

بهترین فوق تخصص تشنج نوزادان و برترین فوق تخصص لرزش شیرخواران براین باورند که چون تشنج جریان و ایمپالس های الکتریکی را مختل می کند در سطح سلول های مغزی می باشد. همین امر باعث بروز تشنج خواهد شد. در نتیجه تشخیص تشنج در نوزادان و شیرخواران نیازمند نگاه و بررسی هوشمندانه و دقیق می باشد.

نویسنده:

دکتر بیتا جبلی،فوق تخصص مغز و اعصاب نوزادان