برخی والدین احساس می کنند که کودکشان غذا نمی خورد و این باعث اضطراب آنها شده و بدنبال درمان و پزشک معالج می روند.
بهترین توصیه به این والدین آن است که در صورتی به دنبال پزشک متخصص و یا حتی فوق تخصص باشید که کودکتان از خوردن غذاهای معمول سفره امتناع کرده و سعی بر خوردن تنقلات و خوراکی های با ارزش تغذیه ای پایین دارد و این مساله در حدی است که روتین غذایی کودک مختل شده و یا وزن گیری کودک در سه ماه اخیر دچار مشکل شده باشد. همچنین در صورتیکه کودک دچار اختلال در بلع و یا جویدن غذاهای جامد یا نیمه جامد دارد بایستی توسط پزشک متخصص بررسی شود.
بدغذایی در کودکان و نوپایان
یک بررسی آماری
حدود ۳۶ درصد کودکان بین ۶ ماهگی تا ۳۶ ماهگی و ۲۰ درصد کودکان تا ۸ سالگی تمایل به انتخاب غذای خود دارند و از خوردن غذاهای اجباری توسط والدین امتناع می کنند. همچنین ۵۴ درصد کودکان حین خوردن غذا گرسنه نیستند و ۱۰ درصد آنها از خوردن غذا لذت نمی برند و ۴۲ درصد بعد از خوردن چند لقمه غذا سفره را ترک می کنند.
در حال حاضر چاقی کودکان بیش از لاغری و سوءتغذیه به عنوان یکی از معضلات جوامع شهری و با توجه به وضعیت اجتماعی-اقتصادی مطرح می باشد.
چرا کودک شما از خوردن غذای خاصی امتناع میکند و غذایش رو خودش انتخاب می کند؟
این مساله یکی از نشانه های اعلام استقلال و عدم وابستگی نوپایان به والدین است. کودک ممکن است با تعیین اینکه چه می خواهد بخورد محدودیت های والدینش را محک بزند ولی این رفتار نافرمانی یا عصیان تلقی نمی شود. اتفاقاً این رفتار در بسیاری موارد به مهارت مستقل شدن کودک کمک می کند.
نوپایان به دنبال تحرک و جستجوگری در محیط هستند و حوصله سر سفره یا پشت میز نشستن را ندارند و بنابراین بعد از چند لقمه غذا سفره یا میز را ترک می کنند.
بدغذایی در کودکان و نوپایان
تغییر عادات غذایی در بازه زمانی کوتاه و بصورت نخوردن یک غذای خاص یا جدید طبیعی است زیرا ممکن است شکل یا طعم متفاوت غذا یادآور خاطره بدی از یک غذا مثلا مریض شدن و یا درد شکم پس از خوردن یک غذای قبلی باشد.
کودکان اوتیستیک یا دارای بی اشتهایی عصبی (در کودکان بزرگتر) و وجود شواهد استفراغ و درد شکم بعد از غذا (ریفلاکس) و حساسیت‌های جلدی و دهانی و گوارشی با غذای خاص و یا نخوردن لبنیات بعلت عدم تحمل لاکتوز در شیر
عدم علاقه به طعم، مزه، ظاهر و بوی برخی غذاها:
این مساله ژنتیکی بوده و در پسران شایع تر است و البته به نژاد و همینطور آلرژی مرتبط نیست.
چنین کودکانی معمولا بدخلق یا خجالتی و مضطرب هستند و ممکن است مشکل چاقی یا لاغری داشته باشند.
اما عکس العمل والدین در مقابل این رفتار چیست؟
۱. رفتارهای منفی بصورت تنبیه یا اجبار کودک به خوردن غذایی که بطور معمول نمی خورند
۲. اصرار به کودک برای تمام کردن بشقاب غذای خود
۳. نگرانی والدین در خصوص بروز سو تغذیه در کودک و کمبود ویتامین و متقابلاً منجر به دادن شربت های متنوع ویتامین می‌گردد. راهکار نشان دادن چارت رشد وزنی و قدی کودک و اطمینان دادن به والدین و کم کردن استرس آنها میباشد. ذکر شیوع این رفتار غذایی و چرایی آن در کودکان هم کمک کننده میباشد
بدغذایی در کودکان و نوپایان
راهکار:
- اولین قدم تغییر در رفتار شما با کودکتان است محیط غذا خوردن باید بدون تنش و اضطراب و با آرامش در سر سفره یا پشت میز در مکان مناسبی بدور از تبلت و گوشی و تلویزیون باشد. اجبار و جایزه برای خوردن و تشویق برای خوردن یک لقمه و گاز زدن غذا ممنوع
- ایجاد یک جدول با سه ستونی؛ ستون اول غذاهایی که بچه معمولاً به راحتی میخورد. ستون دوم غذاهایی که کمتر میخورد ستون سوم غذاهایی که اصلاً تمایل به خوردن ندارد و شما دوست دارید بخورد. سه روز وقت بگذارید تا این مواد غذایی را در کودکتان بشناسید. سپس، بطور تدریجی غذاهای ستون میانی و ستون سوم را بین غذاهایی که کودک میخورد به فرم نگینی و اسلایس در بشقابهای جذاب و نقش دار و قسمت بندی شده بگذارید همراه با سس‌های سالم. وقتی چند گزینه غذایی باشد مثلا سبزی و پوره و غذای پروتئین دار به کودکتان حق انتخاب میدهید. همراه با بازی تقلیدی و ویژگی‌هایی که کودک در غذا دوست دارد (مثل قوام غذا جامد یا نیمه جامد یا مایع مثل سوپ).
- چون اولین علامت انتخابی خوردن در کودکان نه تا دوازده ماهه امتناع از خوردن از شیشه یا قاشق است (حتی اگر گرسنه باشند) و اکثراً سبزیجات و غذاها را رد می‌کنند؛ والدین باید از دادن شیشه به کودک و در بچه های بزرگتر لیوان نی دار یا هر وسیله ایی که در حین راه رفتن بچه را قادر به خرودن میکند امتناع کنند (غیر از نوشیدنی) و مکان غذا خوردن مثلاً سر سفره و پشت میز را تعیین کنند و در طی غذا خوردن تلویزیون، تبلت و گوشیرا خاموش کنند.
- میان وعده یکساعت الی دو ساعت بعد از غذا خصوصا در زمان گرسنگی کودک حاوی ویتامین و کالری مناسب و سالم باشد. نوشیدنیها با کالری بالا بچه را سیر نگه می‌دارد. از سبزیجات و فینگر فود سالم و تازه استفاده بفرمایید. اگر کودکتان سبزیجات دوست دارد در میان وعده و وعده اصلی هم لحاظ بفرمایید.
- قدم بعدی خوردن جمعی غذا با کودکان همسن یا در محیط خانواده در محیط شاد امکان خوردن تنوع غذایی بیشتر می‌شود. وقتی رفتارها و عادات غذایی کودکتان اهمیت بدهید تقریبا کودک خوردن انتخابی را کمتر میکند
سخن آخر
بهترین توصیه به این والدین این است که اگر کودکتان از خوردن غذاهای معمول سفره امتناع میکند و یا سعی بر خوردن تنقلات و غذاهای بی فایده دارد و شدتش در حدی است که روتین غذایی روزانه کودک را مختل میکند و یا باعثِ وزن گیری کودک دچار مشکل در سه ماه اخیر شده و یا والدین متوجه اختلال در بلع و یا مشکل کودک در جویدن غذاهای نیمه جامد یا جامد شده اند مشاوره به پزشک متخصص گاهاً فوق تخصص داشته باشند.
