بیش فعالی چیست؟
بیش فعالی به معنای پر تحرکی جنب و جوس زیاد است که در کودکان به درجات مختلف مشاهده می شود و تا زمانی که در عملکرد فردی تحصیلی و اجماعی کودک خللی ایجاد نکند،اختلال به شمار نمی آید. منظور از اختلال،کمبود توجه،عدم توجه،و یا تمرکر شدیدتر از دیگر کودکان با سطح رشد مشابه است.
نشانه های بیش فعالی کی پدیدار می شوند؟
برخی از این نشانه ها قبل از سن 7 سالگی پدیدار می شود.اگر کودکی تا سن 7 ساگی هیچ یک از رفتار های بیش فعالی را نداشته باشد و بعد از ان دچار این رفتار ها شود،این حالت بیش فعالی و کم توجهی نیست.حدودا تا 10% کودکان دبستانی به این عارضه مبتلا هستند.میزان بروز در پسر ها بیشنر از دختر هاست.این اختلال شایع ترین علت مراجعه به درمانگاه های اعصاب و روان کودان است.
به اشتباه بیش فعالی تلقی نشود
گاهی کودکانی که از نظر سرشتی پر تحرک و بازیگوش هستند به اشتباه بیش فعال تلقی میگردند.بخصوص در سنین قبل از دبستان ولی تا زمانی که در روابط بین فردی و اجتماعی و یادگیری کودک خللی وارد نشده است،دچار بیش فعالی نمی باشد.این کودکان در بعضی موقعیت ها آرام و در بعضی ممکن است شلوع کنند،حتی خرابکاری و دعوا با کودکان دیگر،ولی کنترل آنها آسان تر از بچه های بیش فعال است.
علت اختلال بیش فعالی
علت اختلال بیش فعالی
علت اصلی شکل گیری این اختلال نامشخص است.بسیاری از والدین تصور می کنند که نتیجه ی تربیت نادرست و فرزند پروری نامناسب است،در حالی که این باور غلط است.عوامل موثر در ایجاد این اختلال عبارت اند از:
-توارث و ژنتیک
-آسیب مغزی؛اگر در دوران جنینی و اوایل شیر خوارگی آسیبی به مغز برسد می تواند در شکل گیری این اختلال موثر باشد. با این حال اگر کودک شما بیش فعال و کم توجه است بهتر است با متخصص اعصاب و روان کودک مشاوره کنید تا بررسی لازم جهت وجود اسیب مغزی انجام شود.
-سیگار کشیدن مادر احتمال بروز اختلال را افزایش می دهد اما ارتباط نگرانی و اضطراب مادر در دوران بارداری با بیش فعالی کودک هنوز ثابت نشده است.
-مسمومیت با سرب، افزودنی های غذایی و مصرف زیاد مواد قندی و کمبود و یا زیاد بودن ویتامین های خاص در بدن کودکان بیش فعال و کم توجه
-وجود مشکلات خانوادگی و ژنتیکی.
علائم بیش فعالی
معمولا حافظه ی طولانی مدت این کودکان مناسب است ولی حافظه ی کوتاه مدت ضعیفی دارند.در موقعیت های جدید و ناآشنا عملکرد بهتری از موقعبت های آشنا دارند.هیج ارتباطی بین وضعیت هوش و بیش فعالی وجود ندارد،یعنی این که کودک می تواند از نظر هوشی در هر سطهی باشد.
فقط اگر این کودکان دارای ضریب هوشی بالایی باشند،هوش بالای وی تا حدی مشکل او را در یادگیری مدرسه میکند ولی به علت کاهش دقت و تمرکز سر انجام مشکلات آنها بروز می کند.
علائم بیش فعالی
علائم اختلال بیش فعالی در دوران قبل از مدرسه
این علائم می تواند از دوران شیر خواری آغاز گردد ولی تا دوره ی بعد از نوپایی تشخیص آن مشکل و بر عهده ی پزشک اعصاب و روان کودکان است.
یک سوم کودکان بیش فعال در اولین سال زندگی علائم گریه بیش از حد،مشکلات به خواب رفتتن،تاخیر در تکلم و مشکلات تغذیه ای دارند.از یک تا سه سالگی معمولا نافرمانی بیشتری دارند، خیلی پر تحرک اند و آموزش توالت رفتن را که در این دوره باید فراگرفته شود با مشکل زیاد یاد می گیرند
خراب کردن اسباب بازی، سریع از یک فعالیت به فعالیت دیگر رفتن از دیگر خصوصیات این کودکان است. این کودکان بیش فعال در کاری که به آن علاقه مند هستند توجه و تمرکز خوبی از خود نشان میدهند.
حیطه های بیش فعالی
حیطه ی اول: پرتحرکی
- اکثر اوقات در حال دویدن است
- اغلب نمیتواند سر جایش بنشیند
- اغلب وقتی که نشسته است،پایش را تکان می دهد
- بازی هایش به طور معمول پر سر و صداست
- در بیشتر مواقع پر حرف است
پرتحرکی
حیطه ی دوم: کم توجهی
- اغلب در درس هایش،با اینکه پاسخ به سوالات را می داند،به جزئیات توجه نمی کند و به خاطر بی دقتی دچار اشتباه می شود
- اکثر اوقات از کار ها و تکالیفی که نیاز به دقت کردن دارند،خوشش نمی آید
- در اغلب مواقع با کوچک ترین صدا حواسش پرت می شود
- اغلب وسایل مدرسه و اسباب بازی هایش را گم می کند و یا در مدرسه جای می گذارد
- در فعالیت روزمره فراموش کار است و مجبور است مدام سوال کند
- وقتی با او حرف می زنید،گوش نمی دهد
حیطه سوم: رفتارهای تکانش گری یا ناگهانی
- اغلب احساس خطر نمی کند و کارها ی خطرناک و بی مهابا انجام می دهد
- اغلب وسط حرف دیگران می پرد و مزاحم صحبت دیگران می شود
- اکثر اوقات نمی تواند منتظر نوبت شود
- اغلب پیش از تمام شدن سوال پاسخ می دهد
- این علائم باید حداقل به مدت 6 ماه و در موقعیت خانه و مدرسه با هم وجود داشته باشد تا تشخیص بیش فعالی و کم توجهی داده شود.البته این تشخیص حتما باید توسط پزشک مغز و اعصاب کودک تایید شود
عوارض بیش فعالی کودکان
اغلب کودکان بیش فعال و کم توجه در مدرسه به عنوان کودکان بدون انگیزه یا کودکی که انگیزه ندارد شناخته می شوند و حتی گاهی به عنوان دانش آموزی با ضریب هوشی کم،عقب مانده یا استثنایی مطرح می شوند.کودکان مبتلا معمولا بی ثباتی خلقی، خشونت و پرخاشگری شدید دارند و در تصمیم گیری ها بدون فکر عمل می کنند و زود پشیمان میشوند. به علت مشکلات خلقی و عاطفی، در گروه همسالان پذیرفته نمیشوند و نمی توانند در بازی های ان ها شرکت کنند.
در نتیجه دچار انزوای اجتماعی و افسردگی می گردند و از طرفی به علت عملکرد تحصیلی ضعیف از سوی والدین و اولیا مدرسه سرزنش شده و علائم اضطرابی نیز در ان ها شایع است. این کودکان با افزایش سن به تدریج به علائم بیماری بینش پیدا می کنند.
عوارض بیش فعالی کودکان
علائم بیش فعالی و کم توجهی تا چه زمانی ادامه میابند؟
این اختلال اغلب از حدود 3 سالگی شروع شده و تا بزرگسالی ادامه میابد ولی سیر آن در طول زمان های مختلف متفاوت است.علامت های آن ها در سن بلوغ فروکش می کند و یا ممکن است پیش فعالب ناپدید گردد ولی کاهش توجه و رفتار های تکانش گری و ناگهانی ادامه می یابد به طوری که 15-20% علامت های بیش فعالی و کم توجهی تا بزرگسالی دوام می یابد
والدینی که دارای یک کودک دچار بیش فعالی و کم توجهی هستند اغلب نگران این مسئله هستند که فرزند بعدی ان ها دچار این اختلال میشود یا خیر؟
در جواب این سوال باید گفت این نگرانی بی مورد است و هیچ گاه کودکی با تقلید از کودک دیگر دچار این اختلال نمی گردد.اگر چه ممکن است همانند سازی یا تقلید داشته باشد ولی دچار اختلال بیش فعالی و کم توجهی نمی شود.
همچنین میتوانید مقاله ای در مورد اگر سر کودک ضربه بخورد، چه کنیم؟ را بخوانید
